روز جهانی معلولین از سال ۱۹۹۲ که از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعلام شد، هر ساله در ۱۲ آذر یا ۳ دسامبر برگزار می‌شود . هدف از نامگذاری روز جهانی معلولین ارتقاء آگاهی جامعه درباره معلولیت ، افراد معلول و مسائل مربوط به معلولیتهای مختلف بوده است و کمک به پیوستن افراد معلول در تمامی جنبه‌های سیاسی؛ اجتماعی؛ اقتصادی و فرهنگی .

این مناسبت فرصتی است تا نگاه دوباره ای بیندازیم به بزرگترین اقلیت جامعه و امید که بتوانیم با تکیه بر آموزه های دینی و ملی خود همچنین با عنایت به شعار جهانی امسال یعنی : (همه ناتوانی ها وعواقب ناشی ازآنها  قابل مشاهده نیستند ) در خصوص ارتقاء نگرش و باور های فرهنگی در خصوص معلولین و معلولیت , موانع حضور فعال معلولان در اجتماع را برطرف کرده و فرصت های برابر دسترسی به امکانات اجتماعی را برای همه اعضای جامعه خصوصا معلولین ترویج و ایجاد نماییم .حق و حقوق آنها را بیشتر بشناسیم ، موانع اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی را با شیوه های مختلف اعم از قانون گذاری ، تغییر نگرش و کاهش تبعیض های اجتماعی و غیره را کاهش دهیم  و دغدغه های این عزیزان و خانواد های ایشان در خصوص حق آموزش ، بهداشت ، مشارکت سیاسی و اجتماعی ، شغل ، تشکیل خانواده و ... را به حد اقل برسانیم و این مهم زمانی نتیجه بهتری دارد که همه دستگاه ها و بخش های مختلف جامعه مشارکت جدی و فعال داشته باشند.

در این میان از جمله افتخارات آموزش و پرورش خصوصا آموزش و پرورش دانش آموزان بانیازهای ویژه استان این بوده است که با برخورداری از معلمان و مربیانی مجرب ، دلسوز ، ایثار گر و متعهد منشاء ارائه خدمات مختلف آموزشی ، پرورشی و توانبخشی برای کودکان معلول باشد : خدماتی نظیر :

- اجرای طرح سراسری سنجش سلامت نوآموزان بدو ورود به دبستان و شناسایی کودکان با نیاز های ویژه .

- پوشش تحصیلی کودکان معلول از همان بدو تولد در قالب دوره های اندرزگاه ، کودکستان ، آمادگی و سطوح بالاتر.

- اجرای برنامه های مداخله بهنگام آموزشی و توانبخشی همچنین جایدهی تحصیلی دانش آموزان با نیازهای ویژه.

- طراحی و اجرای برنامه های آموزشی و توانبخشی منحصر به فرد و قابل توجه در سطح کشور به برخی دانش آموزان چند معلولیتی نابینا و ناشنوا و دارای بیماری های خاص .

- ارائه امکانات شبانه روزی به دانش آموزان مناطق محروم (دارای خوابگاه )

- فراهم کردن بستر های لازم برای حضور کودکان معلول در مدارس عادی و ادامه تحصیل ایشان به نحو مطلوب تر.

- توسعه آموزش های تلفیقی و فراگیر به دانش آموزان بانیازهای ویژه در سطح استان ( ادامه تحصیل دانش آموزان در مدارس عادی )

- ارائه خدمات آموزشی و تامین معلم رابط به دانش آموزان تلفیق در مدارس عادی

- تامین محتوای آموزشی مورد نیاز دانش آموزان استثنایی در مدارس خاص و تلفیقی ( اعم از کتب بریل و کتب درشت خط برای کودکان نابینا و کم بینا، محتوای نرم افزاری دروس دوره های تحصیلی مختلف ، منابع کمک آموزشی و غیره )

- برگزاری کلاس های آمادگی کنکور ، آزمون های دوره ای ، جبرانی و تقویتی هم برای دانش آموزان مدارس خاص و هم دانش آموزان تلفیق در مدارس عادی.

- ارائه خدمات آموزشی ، پرورشی و توانبخشی برای تمامی دانش آموزان با نیازهای ویژه .( در گروه های هفتگانه : نابینا و کم بینا ، ناشنوا و کم شنوا ، کم توان ذهنی ، جسمی حرکتی ، اختلالات رفتاری یا اتیسم ، چند معلولیتی و اختلالات یادگیری )

- ارائه خدمات حمایتی به دانش آموزان با نیازهای ویژه استان ( پرداخت هزینه های ، توانبخشی،  دارویی ، درمانی و اعمال جراحی )

- تامین بخشی از هزینه های توانبخشی و درمانی دانش آموزان استثنایی . همچنین ارائه خدمات توانبخشی شنیداری ، گفتاری ، کاردرمانی ، فیزیوتراپی ، بینایی سنجی بهداشت و مشاوره در مدارس و مراکز آموزشی و توانبخشی آموزش و پرورش استثنایی در سطح استان.

- تمهیدات لازم در خصوص استمرار آموزش دانش آموزان به صورت غیر حضوری و با استفاده از سامانه های آموزش مجازی و شبکه شاد ، ایجاد واحد تولید محتوای الکترونیک در سطح مدارس استثنایی .

- مساعدت و تامین تجهیزات کمک آموزشی و توانبخشی مورد نیاز دانش آموزان اعم ازدستگاه های رکوردر ، ویژه دانش آموزان نابینا ، تبلت و موبایل ، سمعک و باطری ، واکر ، ویلچر و غیره

- انجام معاینات دوره ای سلامت دانش آموزان اعم از سلامت عمومی ، دهان و دندان ، جسمی و گفتاری با همکاری مرکز بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی یزد.

- جلب مشارکت خیرین محترم استان و حمایت های معیشتی و اقتصادی برای دانش آموز و خانواده های نیازمند .

- آموزش حرفه و مهارت در سطوح مقدماتی ، خصوصا در دوره های پیش حرفه و متوسطه حرفه ای دانش آموزان استثنایی .

- فعالیت های پرورشی ، فرهنگی ، ورزشی و هنری . همچنین برگزاری مسابقات استانی و ارجاع موارد برگزیده به سطوح کشوری .

- آموزش والدین و خانواده کودک معلول همچنین برگزاری دوره های پیشگیری از معلولیت در سطح اداره و مدارس تحت پوشش .

- اجرای برنامه هایی برای ارتقاء توان علمی و مهارتی معلمان و مربیان تحت پوشش برای ارائه خدمات بهتر و مطلوب تر به دانش آموزان و مخاطبان حوزه های مربوطه

- تامین بخشی از هزینه های ایاب و ذهاب دانش آموزان

- تامین چند دستگاه خودرو ون مناسب سازی شده ویژه دانش آموزان جسمی حرکتی شدید و چند معلولیتی .

- تجهیز و مناسب سازی فضا های آموزشی و مدارس تحت پوشش در سطح استان اعم از بازساری ، مرمت و زیبا سازی مدارس ، تهیه تجهیزات آموزشی و توانبخشی مدارس از جمله دستگاه های چاپگر بریل و برجسته نگار ویژه دانش آموزان نابینا و کم بینا ، تجهیزات کاردرمانی ، گفتار درمانی و تربیت شنوایی ، کیت های آموزشی و آزمایشگاهی ، کتب درسی و کمک درسی ، تهیه منابع صوتی و بریل ویژه دانش آموزان آسیب دیده بینایی ، امکانات صوتی تصویری ، رایانه و غیره

- برگزاری دوره های نهضت آموزش زبان اشاره و خط بریل برای همکاران ، اولیا دانش آموزان همچنین سایر افراد علاقمند خارج از مجموعه آموزش و پرورش .( نهاد ها و دستگاه ها ، دانشجویان و غیره )

- برگزاری مراسم و مناسبت های خاص معلولین به منظور اطلاع رسانی و ارتقا آگاهی جامعه نسبت به معلولان و شناخت توانمندی های این عزیزان نظیر : روز جهانی ناشنوایان ، نابینایان و عصای سفید ،  روز جهانی معلولان ، اتیسم ، سندروم داون و غیره .

- جلب مشارکت سایر دستگاه ها و نهاد ها در قالب تفاهم نامه های همکاری در ارائه خدمات آموزشی ، توانبخشی ، درمانی و غیره به دانش آموز ، خانواده و همکاران تحت پوشش .( اعم از بهزیستی ، دانشگاه علوم پزشکی ، مرکز بهداشت استان ، دانشکده دندان پزشکی ، مرکز دیابت ، کلینیک فرهنگیان یزد ، هلال احمر، معاونت اجتماعی دادگستری ، اداره کل اتباع و نمایندگی سازمان ریلیف در استان ، برخی بانک ها ، موسسات خیریه ، جامعه معلولان و حوزه های مربوطه ، دادگستری ، کانون وکلای استان ، فنی حرفه ای استان ، شهرداری و شورای شهر و ...

اقدامات عمرانی و ساخت فضا های آموزشی ، ورزشی و توانبخشی ، کار گاه های مهارت آموزی مورد نیاز دانش آموزان با نیازهای ویژه در گروه های مختلف . از جمله موارد شاخص عبارت اند از :

•  ایجاد اولین مرکز مشاوره و توانبخشی استان ، با ارائه خدمات آموزشی ، توانبخشی ، مشاوره ، بازی درمانی ، اختلالات یادگیری به دانش آموزان با نیازهای ویژه .
• ساخت اولین مجموعه ورزشی استاندارد و خاص کودکان و دانش آموزان معلول در ناحیه یک یزد ( شامل سالن های ورزشی فوتسال ، والیبال ، بسکتبال، گلبال، تنیس ، شودان ، گویرانی و بوچیا ، چمن مصنوعی ، آب درمانی ، خدمات توانبخشی و بخش اداری )
• ساخت اولین مجتمع آموزشی ویژه دانش آموزان جسمی حرکتی و چند معلولیتی با همت خیر محترم جناب مهندس شهوازیان در ناحیه یک یزد ( امام شهر )
• ساخت اولین مجتمع آموزشی ویژه دانش آموزان طیف اتیسم به همت خیر محترم جناب مهندس زرکش در ناحیه دو یزد ، ( شهرک رزمندگان ).
• ساخت آموزشگاه سه کلاسه به همت خیر محترم در منطقه مروست  .
• پروژه در خال احداث ویژه دانش آموزان استثنایی گروه های مختلف به صورت مشارکتی ( اعتبارات دولتی و مشارکت بنیاد قلمچی ) در شهرستان خاتم .
• تجهیز و مناسب سازی اولین و تنها مرکز رفاهی فرهنگی ویژه دانش آموزان استثنایی در منطقه ده بالا ( اردوگاه گلستان )
• خشت گذاری و شروع عملیات ساختمانی اولین پروژه مجتمع آموزشی استاندارد ویژه دانش آموزان آسیب دیده بینایی به همت خیر محترم جناب حاج آقا ذاکر زداه در ناحیه دو یزد ( شهرک رزمندگان )

اما لازم است به بخشی از توفیات این حوزه نیز اشاره داشته باشم . مواردی از قبیل :

- کسب موفقیت های درسی و رتبه ها ی دورقمی و سه رقمی در کنکور سراسری توسط دانش آموزان نابینا ، ناشنوا ، جسمی حرکتی .

= رتبه های علمی و المپیاد استانی و کشوری توسط بعضی از دانش آموزان گروه های با نیازهای ویژه شنوایی ، بینایی و یا جسمی حرکتی.

- کسب رتبه های استانی و کشوری در مسابقات فرهنگی ، هنری ، ورزشی و غیره .

- کسب رتبه های جهانی در مسابقات ورزشی

- عضویت برخی دانش آموزان  ناشنوا همچنین دانش آموزان سندروم داون در تیم های ورزشی ملی و استانی

- کسب رتبه های استانی و کشوری در جشنواره های تدریس ، درس پژوهی و اقدام پژوهی توسط کارکنان تحت پوشش .

در پایان ضمن تبریک روز جهانی معلولان و هفته نکوداشت معلولان لازم است تشکر کنم از تمامی کسانی که به نوعی در ارائه خدمات آموزشی ، پرورشی و توانبخشی به دانش آموزان با نیاز های ویژه و افراد معلول جامعه انجام وظیفه می کنند و در این رابطه همواره در کنار آموزش و پرورش استثنایی نیز بوده اند

در پایان آرزو میکنم با توکل به خداوند متعال و با بهره گیری از تعالیم دینی و شریعت اسلام و با رعایت دستورات بهداشتی و پزشکی شاهد تولد هیچ نوزاد معلولی درهیچ خانواده ای از افراد جامعه مان نباشیم و در خصوص موارد موجود و ناخواسته ضمن همکاری دستگاه های مختلف بتوانیم مسائل و مشکلات کودکان معلول و خانواده های این عزیزان را به حد اقل برسانیم .

                                                                                         مصطفی پایدار – رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان یزد

                                                                                                                        13آذر ماه 1399